Een gendarme te paard aan het IJzerfront

Naar: overzicht van alle publicaties

De in Aaigem (Oost-Vlaanderen geboren Hector Souffriau (*1887- †1975) was uitgeloot voor de verplichte legerdienst, maar ging in 1907 als vervanger tegen betaling bij de cavalerie in het Kamp van Beverlo. Na zijn 4 jaar legerdienst ging hij in 1911 bij de rijkswacht, op voorwaarde dat hij te paard zou kunnen dienen. Na zijn opleiding werkte hij in verschillende plaatselijke brigades (zoals dat toen de gewoonte was), tot op 4 augustus 1914 de oorlog uitbrak. Na de eerste oorlogsmaanden waarin de verschillende eenheden van de rijkswacht vochten aan de zijde van ons leger, kwam hij in oktober 1914 aan het IJzerfront terecht. Daar heeft hij de ganse duur van de oorlog als lid van de “provoostdienst” gewerkt in de moeilijkste omstandigheden. Door de soldaten – tegenover wie de gendarmen als een soort militaire politie moesten optreden – werden ze gehaat. En ze kregen dan ook al gauw de scheldnaam piottenpakkers. Door hun oversten werden de gewone rijkswachters dikwijls onredelijk behandeld en voor de minste misstap of fout kregen ze draconische straffen. De gewone gendarm stond dus tussen twee vuren: enerzijds zijn strenge oversten, anderzijds de militairen waarbij ze de orde en tucht moesten handhaven.

Hector, een eenvoudige volksjongen zonder veel scholing, had als jonge knaap op eigen houtje Frans geleerd, wat bij de rijkswacht en het leger in die tijd een pluspunt was. Hector schreef elke dag –met potlood en in het Frans- alle gebeurtenissen en handelingen op in zijn kleine, verweerde notaboekjes. Dat heeft hij de ganse oorlog door volgehouden, tot en met de jaren dat hij als lid van een provoostpeloton dienst deed in het bezette Rijnland.

Zijn aantekeningen geven ons een schat aan informatie over het leven aan het IJzerfront. Er bestaan enkele oorlogsdagboeken van andere rijkswachters, maar die zijn allemaal veel beknopter dan het huidige boek. Het is verlucht met tientallen foto’s! Een uniek document dat thuishoort in de bibliotheek van ieder die zelfs maar van ver geboeid wordt door de Eerste Wereldoorlog en het leven in de modder van de IJzer. Het federaal politiemuseum in Brussel verleende zeer gewaardeerde hulp bij het ontcijferen en vertalen van het dagboek.

Colofon:
Mertens, Kamiel (redacteur)
“Een gendarme te paard aan het IJzerfront – het oorlogsdagboek van Hector Souffriau” / “Un gendarme à cheval sur le front de l’Yser – le journal de guerre d’Hector Souffriau”. Balen, Studium Generale vzw / asbl, 2016; ± 350 pp, formaat/format A4; softcover – gelijmd/collé – (het boek is volledig tweetalig – le livre est bilingue), ISBN 978-90-76967-56-1

Meer informatie: Een gendarme te paard aan het IJzerfront