Sint-Truiden in de Eerste Wereldoorlog – Bronnenboek

Naar: overzicht van alle publicaties

Sint-Truiden heeft de eerste oorlogsweken van augustus 1914 dramatische dagen beleefd. De stad lag op de route die de Duitse legers doorheen Luik en Limburg volgden richting Brussel en Antwerpen. Het Belgisch leger had enkele zware botsingen met de Duitse troepen, ondermeer op 10 augustus bij de slag van Orsmaal-Gussenhoven en op 12 augustus bij de slag van Halen.
In Sint-Truiden zelf nam de burgerwacht onder leiding van majoor Cartuyvels het op tegen de Duitse patrouilles die op verkenning kwamen. Daarmee werd Sint-Truiden de enige stad in Limburg waar de burgerwacht strijd leverde. Dat hebben ze echter moeten bekopen, want de hele burgerwacht vloog naar Duitsland in krijgsgevangenschap. Pas maanden later mochten ze naar huis keren.

Over al die gebeurtenissen, maar ook over de verdere oorlogsjaren tot november 1918 hebben verschillende betrokkenen en ooggetuigen hun verhaal te boek gesteld of in handschrift nagelaten voor hun nakomelingen. En we spreken wel degelijk over “Groot Sint-Truiden”, want ook over alle huidige deelgemeenten werden de oorlogsgebeurtenissen minutieus genoteerd.

Voor de eerste maal worden al die “bronnen” in één boek samengebracht!
We noemen Marcel Gerstmans (belevenissen als brancardier), drukker-schrijver August Swennen met liefst drie boeken over 1914-1918 (de inval der Duitsers, zijn ballingschap in Duitse kampen en over de oorlogsjaren in Limburg), Frans Leenen, luitenant van de burgerwacht (over het verblijf van de Truiense burgerwacht in de Duitse kampen), de onderwijzers Antoine Beckers en Henri Noblesse (met hun monografie over de oorlogsgebeurtenissen), onderwijzer Jozef Thiels (met zijn kroniek over de eerste oorlogsmaanden), Georges De Tilloux (met een omvangrijk dagboek van 1914 tot 1921), apotheker Alfred Neven (met zijn verhaal over het najaar van 1918: de aftocht van de Duitse troepen), en tenslotte majoor Cartuyvels, hoofd van de burgerwacht (met een naoorlogs rapport over het optreden van de burgerwacht). Over al die auteurs hebben we bovendien biografische gegevens opgezocht en in summiere hoofdstukjes gegoten.

Daarnaast hebben we ook de “externe bronnen”: Het “Oorlogsboek” van het Davidsfonds, Jan Paquay met “De Duitsche inval in Limburg, augustus-october 1914”, journalist Louis Sterken met zijn artikelenreeks in HBVL: “Sint-Truidens operettelegertje had zijn uren van ‘Heldentum’”, en tenslotte de pastoorsverslagen over alle betrokken parochies, door Verhelst en Van Laere verzameld in hun magistrale werk “De Eerste Wereldoorlog in Limburg – Verslagen”. Uit al die bronnen mochten wij de hoofdstukken over Sint-Truiden lenen.

Van enkele verwoede verzamelaars van beeldmateriaal, vooral Willy Ilsbroekx, leenden we de meest representatieve beelden (foto’s en prentkaarten) voor ons “fotodeel”.

Daarmee wordt dit boek onmisbaar voor iedereen die zich op de studie van Sint-Truiden in de Eerste Wereldoorlog wil gooien. Maar elke Truienaaar zal er verrassende ontdekkingen in doen. Met de 100ste verjaardag van het begin van de Eerste Wereldoorlog voor de deur (2014), komt dit boek precies op tijd.

Colofon:
Kamiel Mertens (redacteur): “Sint-Truiden in de Eerste Wereldoorlog – Bronnenboek”. Uitgever Studium Generale vzw, Balen, 2012, formaat A4, ±470 p., tientallen foto’s.
ISBN 978-90-76967-47-9.

Meer informatie: Sint-Truiden in de Eerste Wereldoorlog – Bronnenboek