Naar: overzicht van alle publicaties
Na de aftocht van de Duitse troepen in november 1918 gaven de Belgische bisschoppen opdracht aan alle pastoors aan de hand van een uitgebreide vragenlijst een uitvoerig rapport te schrijven over alle gebeurtenissen die zich tijdens de 50 oorlogsmaanden in hun parochie hadden afgespeeld.
Niet alleen de zuiver kerkelijke gebeurtenissen, maar tevens alle relevante gebeurtenissen binnen hun grondgebied moesten zij beschrijven: de oorlogsvoorbereiding door ons leger en de gemeentelijke overheden, de mobilisatie, het wegruimen van obstakels, de Duitse inval, de schermutselingen met leger en burgerwacht, de moordpartijen, gijzelingen, vernielingen en brandstichtingen, de opeisingen en inkwartieringen, de oorlogsvrijwilligers uit hun parochie, de weggevoerden en krijgsgevangenen, de vlucht van de inwoners naar Nederland of elders, de talloze geboden en verboden, de perscensuur, de plagerijen allerhande, de boetes en gevangenisstraffen om futiele feiten, de rantsoenering en de hongersnood, de smokkel van brieven en mensen over de Belgisch-Nederlandse grens (ondanks de grensversperring-onder-hoogspanning), het verbod op openbare manifestaties (zelfs zuiver kerkelijke), de toenemende dwingelandij naarmate de oorlog duurde, de deportatie van de weerbare mannen naar Duitsland, … tenslotte de bevrijding en de Duitse aftocht.
Veel van die rapporten over parochies van het huidige bisdom Antwerpen, plus de rapporten over parochies die wel tot de provincie Antwerpen, maar niet tot ons bisdom behoorden, bleven bewaard in het Archief van het Aartsbisdom Mechelen. Met steun vanwege het provinciebestuur Antwerpen heeft Studium Generale vzw de transcriptie van die handgeschreven documenten aangevat en in twee lijvige boeken bijeengebracht. (1.216 p.)
Na afloop van dat project in september 2006 werden compleet onverwacht in het archief van het bisdom Antwerpen nog andere rapporten ontdekt, die evenwel allemaal geschreven werden in het voorjaar van 1915. Zij handelden over de Duitse inval en de Duitse reactie op de herderlijke Kerstboodschap van kardinaal Mercier (december 1914 – januari 1915). Het meest belangrijke aspect aan deze rapporten is echter dat een aantal ervan handelen over parochies waarvan geen rapport uit 1919 bewaard gebleven is. In die zin bevatten zij uniek materiaal! Wij hebben die rapporten uit 1915 gebundeld in een bijkomend derde deel…
Colofon: Mertens, Kamiel (redacteur): “Pastoors rapporteren over de Eerste Wereldoorlog in de provincie Antwerpen”;
delen 1 & 2: ‘de rapporten van 1919’; Balen, Studium Generale vzw; 2006; 608 + 608 pag.; geïllustreerd; indexen, formaat A4, softcover – gelijmd;
deel 3: ‘de rapporten van 1915’; Balen, Studium Generale vzw, 2007; 172 pag., geïllustreerd, indexen; formaat A4; softcover – gelijmd.
(gewicht van de drie delen: 4,650 kgr)
ISBN 90-76967-19-9 (na conversie: 978-90-76967-19-6 (voor de drie delen)
Meer informatie: Pastoors rapporteren over de Eerste Wereldoorlog in de provincie Antwerpen