Naar: overzicht van alle auteurs
THEELEN, Nicolas (°Bilzen 25 juni 1848 – †Tongeren 2 juli 1918). (Grondlegger van de krant “Het Belang van Limburg”. Vader van Frans Theelen die als uitgever het werk van zijn vader voortzette). Nicolaas Theelen nam bij het uitbreken van de schooloorlog in 1879 als katholiek ambtenaar ontslag bij de Registratie om de liberale regering te kunnen bestrijden. Theelen zag zijn agitatie als een strijd voor de morele, culturele en sociale verheffing van zijn volk. Hij leidde de Sint-Maternusdrukkerij te Tongeren en stichtte een waar persimperium dat vrijwel heel de provincie bestreek met weekbladen als “Het Algemeen Belang van de provincie Limburg”, “De Gazet van Hasselt”, “Gazet van Genk”, “De Gazet van Sint-Truiden”, “Onze Kempen en Limburg”, enz.
Van 1883 af was Theelen bestuurslid en van 1905 tot aan zijn dood voorzitter van de afdeling Tongeren van het Davidsfonds en vertegenwoordigde Limburg in het nationaal hoofdbestuur van het Davidsfonds. Hij organiseerde ondermeer het “Katholiek Vlaams Congres” te Tongeren in 1907. Hij gebruikte zijn persoonlijk prestige en zijn pers om de Limburgse politici onder druk te zetten ten voordele van de vervlaamsing. In 1890 vroeg de Antwerpse Nederduitsche Bond hem briefwisselend lid te worden. Theelen was een groot voorstander van het Algemeen Nederlands. Hij organiseerde in 1903 leesavonden om het “schoon lezen” te bevorderen en stuurde samen met 30 anderen een verzoekschrift aan het parlement, opdat het “wetsvoorstel Edward Coremans” inzake de vernederlandsing van vrij middelbaar onderwijs “onverminkt” zou worden ingediend en aangenomen.
Bij feesten en congressen trad hij op als gevierd redenaar, die uitstekend Nederlands sprak, niettegenstaande hij het grootste deel van zijn middelbaar onderwijs in het Frans “genoot”. In de door hem uitgegeven “Roman voor allen”-reeks, schreef hij volksromans. Nicolaas Theelen stichtte de toneelgroep De Witte Lelie en schreef een reeks toneelstukken. Hij beschouwde het Vlaams toneel als een middel tot culturele verheffing en tegelijk als verspreidingsmiddel van een beschaafde moedertaal. Hij was sterk gekant tegen toneelopvoeringen in dialect. (bron: “Nieuwe encyclopedie van de Vlaamse beweging” – lemma door JOZEF JAGENEAU en LUC VANDEWEYER)
Nicolaas Theelen hield tijdens de Eerste Wereldoorlog een geheim dagboek bij waaraan hij al zijn ontboezemingen en waarnemingen toevertrouwde. Die nalatenschap werd volledig getranscribeerd en verscheen in juni 2011 onder de titel “Limburg in de Eerste Wereldoorlog – de oorlogsdagboeken van Nicolaas Theelen”. Redacteur Kamiel Mertens verzorgde de transcriptie van de oorlogsdagboeken en schreef de bijkomende hoofdstukken. Concentra nv en de redactie van “Het Belang van Limburg”, bijzonder de heer Marcel Grauls, ondersteunden dit project “uit volle borst”. Waarvoor onze dank en waardering.
Publicatie bij Studium Generale vzw:
Limburg in de Eerste Wereldoorlog. De oorlogsdagboeken van Nicolaas Theelen